(tegen)Overdracht kom je echt overal tegen!
Beide ervaren therapeuten, beide kennis van de termen overdracht en tegenoverdracht, maar dit zagen we beide niet.
In 2014 heb ik een lange tijd gesolliciteerd naar een baan in de zorg. Helaas was het op dat moment andere tijden en ik kon absoluut geen baan vinden. Niemand wilde mij hebben, zelf niet op gesprek.
Op een dag kreeg ik via via een vacature onder mijn neus geschoven en ik was super enthousiast. Het was namelijk een heel simpel berichtje van iemand die een eigen praktijk had en een PMTer zocht. Ik heb meteen gebeld en een super leuk gesprek gehad met deze eigenaresse. We lagen meteen op een lijn, maar helaas gaf zij aan dat ze zo veel reacties had gekregen dat ze voor nu even niemand meer uitnodigde voor gesprek. Een half jaar laten werd ik ineens gebeld of ik nog steeds interesse had in de baan. JA NATUURLIJK!!! Deze eigenaresse had mij, na een half jaar, nog steeds in haar hoofd zitten en wilde mij graag de baan aanbieden. Ik was natuurlijk helemaal enthousiast. Wat voelde ik mij gezien door haar!
Omdat deze eigenaresse mij gaf waar ik naar verlangde, namelijk iemand die mij zag en mij waarde gaf, zette ik meteen alles aan de kant. Ik was op dat moment met 2 vriendinnen op Aruba om vaktherapie meer bekendheid te geven, maar ook dit project heb ik, zonder overleg, afgebroken. Alles voor de mevrouw die mij waarde gaf.
Als ik toen mijn eigen kwetsbaarheden, verlangens en angsten al had gekend, had ik hier kunnen herkennen dat dit geen gezonde reactie was. Maar helaas durfde ik nog niet in de spiegel te kijken, eigenlijk dacht ik dat ik al heel goed in die spiegel keek (onbewust onbekwaam dus….) en dat ik mijzelf door en door kennen. Maar deze overdrachtsreactie herkende ik totaal niet.
Ik ben op het vliegtuig gestapt en heb 3,5 jaar voor deze eigenaresse gewerkt. Het was 2,5 jaar echt fantastisch maar het laatste jaar ontstonden er breuken in onze ‘sterke’ band.
We leken wel beste vriendinnen, belde elkaar erg veel en ik werkte met gemak 60 uur in de week waarvan heel veel uur vrijwillig. Dat maakte mij echt helemaal niets uit, eerlijk waar. Ik kreeg er namelijk erkenning voor, ik voelde mij van waarde. Deze eigenaresse gaf mij zo veel erkenning en zette mij op een voetstuk waardoor ik bleef functioneren vanuit een positieve overdracht. Ik zette mijzelf, mijn eigen grenzen helemaal opzij. Ik was super hard voor haar aan het werk en dat maakte dat zij in de tegenoverdracht reageerde. Ik bevredigde haar behoefte namelijk ook, Ik zag haar en zette haar op een voetstuk. Achteraf gezien natuurlijk een super onstabiele en geen gezonde werkgever-werknemer relatie.
Ik werkte kei hard voor haar en we hebben de praktijk laten groeien. Doordat er meer medewerkers kwamen moest ik mijn plek gaan delen. En die had ik eigenlijk niet aan zien komen. Ik had verwacht dat ik altijd haar rechter hand zou blijven. Maar dat gebeurde niet, het voelde als een gigantische afwijzing. Mijn innerlijke kind werd minder erkent en ik voelde mij onzeker worden. Hierdoor ging ik uiteraard nog harder werken en werkte ik mijzelf bijna over de kop, maar dat werd niet gezien.
Doordat ik minder waardering kreeg, en het harde werken niet meer gezien werd (zo voelde het althans) ben ik afstand gaan nemen. Ik merkte dat onze ‘sterke’ band helemaal niet zo sterk was. De eerste keer dat ik mijn grenzen aan heb gegeven was er van deze sterke band niets meer over. Dit kwam omdat onze relatie alleen maar bestond uit overdrachts- (vanuit mij) en tegenoverdrachtsreacties (vanuit mijn werkgever).
We hebben het nog een aantal maanden geprobeerd samen, maar het leek mij beter om te vertrekken (ook al wist ik op dat moment niet waarom het niet meer ging).
Zoals mijn voorbeeld laat zien, was er sprake van overdracht en tegenoverdracht tussen mijn baas en mij. Dit was een super ongezonde relatie, ook al voelde dat heel anders. We hebben elkaar 2,5 jaar lang de hemel in geprezen en bevredigde beide de behoefte van de ander. We zaten in ons aangepast kindsdeel (vanuit de transactionele analyse gezien), we reageerde continu vanuit een positieve (tegen)overdracht. Op het moment dat ik mij afgewezen voelde ben ik gaan reageren vanuit het gekwetste/rebelse kind. Hierdoor ben ik mijn grenzen aan gaan geven, maar dat was natuurlijk niet op een adequate manier, dat was vanuit een negatieve overdracht. En daar reageerde mijn bazin natuurlijk ook weer op door haar gekwetste kind in te zetten.
Dit soort voorbeelden kom ik dagelijks tegen in de praktijk. Stel je maar eens voor dat dit niet jouw baas is maar misschien de ouder van een cliënt van jou. Een ouder (of kind zelf) die jou volledig in jouw behoefte ondersteunt.
Ik merk het veel bij de studenten die ik begeleid dat ze in hun verslagen neerzetten dat ze blij waren dat hun coachee het leuk heeft gehad. Dat is vaak een gevoel vanuit het innerlijke kind.
Wanneer jij als kindercoach je sessie zo gaat aanpassen dat jouw behoefte bevredigd wordt (pas op, dit gebeurd vaker dan je denkt) dan hebben we te maken met tegenoverdracht en ben jij niet meer met het doel van de cliënt bezig.
Ik heb onder 50 kind- en jeugdprofessionals een enquête gehouden en daaruit kwam dat meer dan 30% de termen overdracht en tegenoverdracht niet op de opleiding heeft gehad. Ik snap hier echt niets van!
Het is misschien wel één van de belangrijkste onderdelen van het werken met mensen. Je hebt immers altijd jezelf en je verleden bij je. En jouw cliënt heeft er niets aan als jij vanuit jouw verleden gaat reageren op diegene.
En natuurlijk ben jij ook gewoon mens! Jij kan en mag echt wel een keer reageren vanuit je tegenoverdracht wanneer jij aan het werk bent, maar je moet je er wel bewust van zijn. Dat is echt een vereiste als jij met mensen (in de zorg) werkt.
Wil jij hier nou meer over weten? dat kan natuurlijk. Ik heb namelijk een e-cursus gemaakt over Overdracht en tegenoverdracht. In deze e-cursus leer ik jou, op jouw eigen tempo, wat deze termen zijn, hoe je het kan herkennen bij jouw cliënt en bij jezelf. Er is meer dan 4 uur aan beeldmateriaal en een werkboek die jij helemaal door mag lopen zodat jij in de toekomst weet wat jouw kwetsbaarheden, angsten, behoeften en verlangens zijn en hierdoor jouw tegenoverdracht kan herkennen.
0 Reacties